Τη μείωση του αριθμού των ειδικών μισθολογίων σχεδόν στο μισό, αλλά και αλλαγές στη δομή τους μέσω του εξορθολογισμού των επιδομάτων είναι οι βασικοί άξονες των αλλαγών, που αποκαλύπτει η «Καθημερινή» για όσους αμείβονται με ειδικό καθεστώς στο Δημόσιο.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Σωτήρη Νίκα, στόχος είναι οι αλλαγές να οδηγήσουν σε εξίσωση των αποδοχών όσων έχουν τα ίδια εργασιακά χαρακτηριστικά, ώστε να υπάρχει αίσθημα δικαιοσύνης και ίσης μεταχείρισης όλων των δημοσίων υπαλλήλων. Ωστόσο, όπου οι συνθήκες εργασίας το στοιχειοθετούν (ειδικά καθήκοντα, κίνδυνος κ.λπ.) θα παραμείνουν κάποια επιδόματα, ενώ τα περισσότερα θα ενσωματωθούν στον βασικό μισθό.
«Οδηγός» για τις αλλαγές θα αποτελέσει το νέο ενιαίο μισθολόγιο που υιοθετήθηκε πέρυσι, σύμφωνα πάντα με την «Καθημερινή». Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ακόμα κι αν προκύψουν μειώσεις στις αποδοχές των υπαλλήλων που αμείβονται με ειδικό μισθολόγιο, αυτές θα καλυφθούν από την προσωπική διαφορά. Και αυτή θα αντισταθμίζεται από τις μελλοντικές αυξήσεις που θα λάβουν εξαιτίας της μισθολογικής ωρίμανσης ή των προαγωγών.
Παράλληλα, αν από τις αλλαγές προκύψουν αυξήσεις, αυτές θα χορηγηθούν σε βάθος 4ετίας, για να μην υπάρξει μεγάλο δημοσιονομικό βάρος.
Αλλωστε, στόχος του εξορθολογισμού των ειδικών μισθολογίων δεν είναι να υπάρξει δημοσιονομικό όφελος. Η δράση συνολικά θα πρέπει να έχει ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Δηλαδή, να μην υπάρξει ούτε όφελος ούτε απώλεια για τον προϋπολογισμό.
Πάντως, το δημοσιονομικά ουδέτερο αποτέλεσμα αφορά όλα τα ειδικά μισθολόγια και όχι το κάθε ένα ξεχωριστά. Δηλαδή, αν οι αλλαγές σε μία κατηγορία ειδικού μισθολογίου οδηγήσουν σε αύξηση της δαπάνης μισθοδοσίας τους, τότε θα πρέπει σε κάποια άλλη κατηγορία να προκύψει ισόποση μείωση.
Με υψηλή κατάρτιση
Για παράδειγμα, στην κυβέρνηση εξετάζουν το ενδεχόμενοι οι γιατροί και οι πανεπιστημιακοί να λάβουν κάποιες λελογισμένες αυξήσεις μέσα από τις αλλαγές στα ειδικά τους μισθολόγια. Στόχος του Μεγάρου Μαξίμου είναι να στείλει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση θέλει να στηρίξει τους κλάδους όπου αυτή τη στιγμή παρατηρείται φυγή προς το εξωτερικό προσωπικού με υψηλή κατάρτιση (brain drain). Αν και οι αυξήσεις που θα δοθούν –εφόσον προκύψει τέτοια δυνατότητα– δεν θα είναι τέτοιες που να αποτρέπουν τη φυγή τους, στην κυβέρνηση θα επιδιώξουν να εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια για να προχωρήσουν σε μια έστω και συμβολικού χαρακτήρα κίνηση για τις συγκεκριμένες κατηγορίες υπαλλήλων.
Συνολικά, οι αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια θα αφορούν 188.000 εργαζομένους από το σύνολο των 658.000 δημοσίων υπαλλήλων (το 28,5%). Το μισθολογικό κονδύλι των αμειβόμενων με ειδικό καθεστώς υπολογίζεται σε περίπου 5 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύει το 35% της συνολικής μισθολογικής δαπάνης της γενικής κυβέρνησης.
Με αυτά τα δεδομένα στην κυβέρνηση θεωρούν ότι ανεξαρτήτως της μνημονιακής υποχρέωσης για τις αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια, είναι και θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης να προχωρήσει ο εξορθολογισμός τους.
Το σχέδιο
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινή», οι αλλαγές που προωθούνται είναι οι εξής:
1. Μείωση του αριθμού των ειδικών μισθολογίων από περίπου 20 που είναι σήμερα σε 8-9. Η μείωση θα προέλθει από τη συγχώνευση μισθολογίων που έχουν όμοιο αντικείμενο απασχόλησης (για παράδειγμα θα δημιουργηθεί ένα ειδικό μισθολόγιο για όλα τα μέλη ΔΕΠ ΑΕΙ, ΕΠ ΤΕΙ, ΕΕΔΙΠ, ΕΔΙΠ, εκπαιδευτικό προσωπικό ΑΕΝ, Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών). Η συνένωση των ομοειδών ειδικών μισθολογίων θα γίνει με τη σύνδεση των αποδοχών κάθε μισθολογίου με ένα συγκεκριμένο σημείο αναφοράς. Στο παράδειγμα των πανεπιστημιακών θα μπορούσε ως σημείο αναφοράς να οριστούν οι αποδοχές του καθηγητή πανεπιστημίου, ενώ οι αποδοχές των άλλων βαθμών θα διαμορφώνονται ως ποσοστό επί των αποδοχών του σημείου αναφοράς.
2. Για τον υπολογισμό των νέων αποδοχών του υπαλλήλου που θα αποτελεί το σημείο αναφοράς, θα υπολογίζονται οι σημερινές του αποδοχές, όπως αυτές προκύπτουν από τον συμψηφισμό του βασικού μισθού, του χρονοεπιδόματος, καθώς και των επιδομάτων που λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών. Ετσι, για τους πανεπιστημιακούς, θα είναι ο βασικός μισθός συν το επίδομα διδακτικής προετοιμασίας και εξωδιδακτικής πανεπιστημιακής απασχόλησης, καθώς και η πάγια αποζημίωση για τη δημιουργία και ενημέρωση βιβλιοθήκης και για συμμετοχή σε συνέδρια.
3. Εκτός από τα παραπάνω επιδόματα, προβλέπεται και η διατήρηση ενός επιδόματος που θα αφορά τα ειδικά καθήκοντα κάθε κατηγορίας. Το επίδομα αυτό, όμως, θα καταβάλλεται μετά την αξιολόγηση του υπαλλήλου και θα συνδέεται με την ενεργό άσκηση των προβλεπόμενων καθηκόντων του. Αυτό σημαίνει ότι για να καταβληθεί για παράδειγμα το ερευνητικό επίδομα στους πανεπιστημιακούς, θα πρέπει να έχει προηγηθεί αξιολόγησή τους. Για άλλες κατηγορίες θα προβλέπεται ως κίνητρο απόδοσης ή ειδικών καθηκόντων κ.ο.κ.
Τι προωθείται
Στις προωθούμενες αλλαγές περιλαμβάνονται επίσης:
• Η κατάργηση του χρονοεπιδόματος, η οποία θα οδηγήσει στη δημιουργία 16 μισθολογικών κλιμακίων. Διαφορετική πρόβλεψη θα υπάρχει για τα μισθολόγια των ενστόλων και των δικαστικών λειτουργών.
• Στο πρώτο μισθολογικό κλιμάκιο θα παραμένουν οι υπάλληλοι για 1 έτος, ενώ στη συνέχεια θα εξελίσσονται μισθολογικά κάθε 2 χρόνια.
• Η «αποσυμπίεση», όπως αναφέρεται και στο μνημόνιο του συστήματος αμοιβών. Δηλαδή, η μισθολογική διαφορά που υπάρχει μεταξύ των νέων και παλαιότερων υπαλλήλων να διευρυνθεί σε δύο επίπεδα: Πρώτον, μεταξύ διαφορετικών κατηγοριών υπαλλήλων (για παράδειγμα μεταξύ καθηγητή πανεπιστημίου και λέκτορα, μεταξύ πρέσβη και ακόλουθου πρεσβείας κ.ο.κ.). Δεύτερον, εντός της ίδιας κατηγορίας ανάλογα με τα έτη προϋπηρεσίας, με στόχο να αυξηθούν οι αποδοχές εκείνων που έχουν περισσότερα έτη υπηρεσίας (κυρίως άνω των 25 ετών).
Πέραν αυτών, αν δεν προσδιορισθούν άμεσα ισοδύναμα μέτρα, τότε θα πρέπει να «παγώσουν» οι μισθολογικές ωριμάνσεις για δύο χρόνια (2017-2018), όπως ισχύει και για τους υπόλοιπους υπαλλήλους που εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο. Υπενθυμίζεται ότι για όσους αμείβονται με το ενιαίο μισθολόγιο, οι μισθολογικές ωριμάνσεις έχουν ανασταλεί για τα έτη 2016-2017. Πάντως, στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι αν εφαρμοστούν όλα τα παραπάνω, ενδεχομένως να μη χρειαστεί ούτε να «παγώσουν» οι ωριμάνσεις των ειδικών μισθολογίων ούτε να προσδιοριστούν ισοδύναμα μέτρα, καθώς το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των εν λόγω αλλαγών είναι παρόμοιο με εκείνο που θα προέκυπτε από το διετές «πάγωμα» των ωριμάνσεων.
