Στον αέρα του Μεσημβρινού Μαγκαζίνου με την Άννα Μπαμπέτα, στον Lamia Polis 87,7, ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός μιλά σε μια περίοδο με πολλαπλά ανοιχτά μέτωπα: την ευλογιά των αιγοπροβάτων, τις αποζημιώσεις και τη στήριξη των κτηνοτρόφων, το σχέδιο «Εύρυτος» και τη συζήτηση για τα νερά, αλλά και το ζήτημα των φωτοβολταϊκών στον Δήμο Δομοκού.
Με ανθρώπινο, αλλά ταυτόχρονα αυστηρά θεσμικό τόνο, περιγράφει τα δεδομένα, τις πρωτοβουλίες της Περιφέρειας και τις «κόκκινες γραμμές» του.
«Η ευλογιά πρέπει να τη δούμε σαν τον κορονοϊό για την κτηνοτροφία»
Ο Περιφερειάρχης ξεκινά από την ευλογιά των αιγοπροβάτων, στην οποία συμμετέχει καθημερινά σε κυβερνητικές συσκέψεις ως εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.
«Πραγματικά γίνεται κάθε μέρα μια κυβερνητική σύσκεψη για την ευλογιά, με τη συμμετοχή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, του Λιμενικού και εκ μέρους των Περιφερειών συμμετέχω εγώ, μετά από υπόδειξη των συναδέλφων μου. Αυτό μου δίνει τη δυνατότητα να έχω πιο άμεση πληροφόρηση, αλλά και συμμετοχή σε όσα γίνονται», σημειώνει.
Ο κ. Σπανός περιγράφει την ευλογιά ως εξαιρετικά επικίνδυνη για την κτηνοτροφία, παρομοιάζοντάς την με την πανδημία του κορονοϊού, όχι βέβαια ως προς τη δημόσια υγεία, αλλά ως προς τις επιπτώσεις στον κλάδο:
«Αυτό που προκύπτει είναι ότι την ευλογιά πρέπει να τη δούμε σαν τον κορονοϊό, σαν τον COVID. Είναι μια πάρα πολύ δύσκολη ασθένεια. Μπορεί να μην αφορά άμεσα κάθε σπίτι και κάθε οικογένεια από υγειονομική πλευρά – δεν είναι ότι ένα ζώο με ευλογιά, αν συμβεί να το φάμε, θα κάνει κακό σε κάποιον. Δεν υπάρχει αυτό το ζήτημα. Κάνει όμως πάρα πολύ μεγάλο κακό στην κτηνοτροφία ως οικονομικό κλάδο και παραγωγική δραστηριότητα».
Εξηγεί ότι ο ιός «εξαπλώνεται πάρα πολύ εύκολα» και «κρατάει πολύ περισσότερο από άλλους αντίστοιχους, όπως ήταν ο καταρροϊκός πυρετός ή ο μιλιαίος που είχαμε στο παρελθόν». Και προειδοποιεί:
«Αν δεν ληφθούν όλα τα μέτρα από την Πολιτεία, αλλά και αν δεν επιδειχθεί η απαιτούμενη σοβαρότητα και τήρηση των μέτρων από κάθε παραγωγό, θα έχουμε πάρα πολύ σοβαρό πρόβλημα».
Για την εικόνα στη Στερεά Ελλάδα, ο Περιφερειάρχης αναφέρει:
«Σήμερα στη Στερεά δεν έχουμε μεγάλο αριθμό κρουσμάτων. Αυτή τη στιγμή έχουμε δύο ενεργά κρούσματα, σε μια Περιφέρεια με τεράστια κτηνοτροφία. Αλλά αυτό αύριο το πρωί μπορεί να είναι τελείως διαφορετικό. Η εικόνα μπορεί να αλλάξει οποιαδήποτε μέρα. Με έναν συνδυασμό τύχης και καλών χειρισμών έχουμε μείνει ακόμη πολύ χαμηλά, ενώ δίπλα μας, στη Θεσσαλία, γίνεται μια πραγματική κόλαση. Αυτό όμως δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να μας εφησυχάζει».
Διπλός ρόλος της Περιφέρειας: υπηρεσιακός και πολιτικός
Ο Φάνης Σπανός περιγράφει τον ρόλο της Περιφέρειας στο θέμα της ευλογιάς ως διπλό:
«Έχουμε αναλάβει έναν διπλό ρόλο. Ο ένας είναι αμιγώς υπηρεσιακός. Η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης και ειδικότερα η Κτηνιατρική μας κάνει πολύ σοβαρή δουλειά. Εφαρμόζει όλο το πλαίσιο που έχει η χώρα, σε επίπεδο νομοθεσίας και κανονιστικών διατάξεων, για την τήρηση των μέτρων».
Εξηγεί αναλυτικά τι σημαίνει αυτό στην πράξη όταν εμφανίζεται κρούσμα:
«Όταν εμφανίζεται κρούσμα, γίνονται δύο ομάδες ενεργειών: πρώτον, η σφαγή όλων των προβάτων της εκμετάλλευσης όπου εμφανίστηκε το κρούσμα και η ταφή τους με πολύ συγκεκριμένο πρωτόκολλο ασφαλείας. Δεύτερον, ο άμεσος έλεγχος όλων των προβάτων στις παρακείμενες μονάδες. Και τρίτον, η συμμετοχή μας σε κλιμάκια ελέγχου που βγαίνουν με την αστυνομία ή άλλες αρμόδιες αρχές».
Ταυτόχρονα, η Περιφέρεια τρέχει τις διαδικασίες των αποζημιώσεων:
«Όταν δίνει λεφτά το κράτος για να φτάσουν στους παραγωγούς που έχουν πληγεί, είτε επειδή θανατώθηκαν τα ζώα τους είτε επειδή, χωρίς να έχουν κρούσμα, βρέθηκαν σε ζώνη επιτήρησης και έπρεπε να κλειστούν, εμείς έχουμε δουλειά. Γιατί τα ζώα δεν μπορούσαν να βγαίνουν έξω για βοσκή, έπρεπε να αγοράσουν ζωοτροφές. Η δουλειά της Περιφέρειας είναι, όταν έρθουν τα χρήματα, να τα διοχετεύσει γρήγορα και σωστά στους παραγωγούς».
Ο δεύτερος ρόλος, όπως τον περιγράφει, είναι πολιτικός:
«Ο άλλος ρόλος που έχουμε αναλάβει είναι πολιτικός. Είμαστε σε διαρκή επαφή με τους κτηνοτρόφους. Χθες το απόγευμα είχαμε με τον Αντιπεριφερειάρχη μια πολύ εκτεταμένη συνάντηση με εκπροσώπους των κτηνοτρόφων από όλες τις περιοχές της Στερεάς. Θέσαμε αναλυτικά όλα τα ζητήματα: πώς μπορεί να γίνει πιο υποφερτός ο εγκλεισμός, πώς μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματικός ο έλεγχος, και το ζήτημα των αποζημιώσεων».
Εκεί, ο Περιφερειάρχης έβαλε πολύ καθαρά μια βασική προτεραιότητα:
«Δεν είναι μόνο ζητούμενο αν θα έχουμε μεγαλύτερες ή μικρότερες αποζημιώσεις – προφανώς έχει σημασία και το ύψος. Το μεγάλο ζητούμενο είναι να δίνονται γρήγορα. Όποιος κτηνοτρόφος καλείται να θανατώσει ζώα, πρέπει να ξέρει ότι πολύ γρήγορα, χωρίς να χρειαστεί να βάλει κεφάλαιο που δεν έχει για να ζήσει, θα πάρει την πρέπουσα αποζημίωση».
Στήριξη στους κτηνοτρόφους: απολυμαντικά, ζωοτροφές και πρόταση για «βάουτσερ»
Ο Φάνης Σπανός δεν κρύβει ότι ο εγκλεισμός των ζώων είναι εξαιρετικά δύσκολος για τους κτηνοτρόφους, τόσο οικονομικά όσο και πρακτικά. Αναφέρεται μάλιστα σε πρόσφατες συλλήψεις κτηνοτρόφων που έβγαλαν τα ζώα για βοσκή, παρά τα μέτρα:
«Υπάρχουν περιπτώσεις κτηνοτρόφων που πραγματικά μπορεί να μην έχουν χίλια ευρώ για να πάρουν ζωοτροφές. Ή άλλοι που δεν γνώριζαν επαρκώς τι πρέπει να κάνουν – αυτό μας το επισήμαναν και οι ίδιοι».
Για τον λόγο αυτό, η Περιφέρεια –σε συνεργασία με το Υπουργείο– συμμετέχει σε καμπάνια ενημέρωσης:
«Έχει ξεκινήσει μια καμπάνια ενημέρωσης των παραγωγών, κεντρικά από το Υπουργείο, με στόχο σε κάθε κτηνοτροφικό σπίτι να φτάσει ένα μήνυμα. Να λέει: “Πρόσεχε. Αυτές είναι οι υποχρεώσεις σου, αυτά είναι τα δικαιώματά σου, αυτά μπορείς να κάνεις για να προστατεύσεις το ζωικό σου κεφάλαιο και τους γύρω σου”».
Παράλληλα, η Περιφέρεια αναλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στήριξης:
«Έχουμε αναλάβει ως Περιφέρεια να διανέμουμε σε τακτική βάση απολυμαντικό. Διεκδικούμε στη συνέχεια τα χρήματα αυτά από το κεντρικό κράτος, αλλά αυτό δεν είναι η ουσία. Το βασικό είναι ότι παίρνουμε την πρωτοβουλία και κάνουμε γρήγορες προμήθειες, με διαδικασίες εκτάκτων αναγκών, για απολυμαντικό υγρό, το οποίο διανέμεται στους παραγωγούς μας».
Και προσθέτει ότι αντίστοιχη προσπάθεια γίνεται και για τις ζωοτροφές, με μια νέα πρόταση που ετοιμάζεται προς το Υπουργείο:
«Συζητήσαμε αν είναι καλύτερο να δώσουμε απευθείας ζωοτροφή ή χρήματα για να αγοράσουν ζωοτροφή. Το πρώτο είναι πιο διαφανές, αλλά πολύ πιο αργό, γιατί απαιτεί μεγάλες διαγωνιστικές διαδικασίες. Κάνουμε λοιπόν μια σκέψη –και τη μοιράζομαι για πρώτη φορά– μήπως προτείνουμε στο Υπουργείο να εγκρίνει μια διαδικασία τύπου βάουτσερ. Να έχει την ταχύτητα του “καθαρού χρήματος”, χωρίς μια κολοσσιαία κεντρική προμήθεια που θα κάνει χρόνια να υλοποιηθεί, αλλά και τη διαφάνεια ότι δεν δίνουμε λεφτά που μπορεί να πάνε οπουδήποτε. Θα δίνουμε ένα κουπόνι, με το οποίο ο κτηνοτρόφος θα μπορεί να αγοράσει μόνο τη ζωοτροφή που χρειάζεται».
Μεταλλικές δεξαμενές απολύμανσης και τάφροι σε καίρια σημεία
Ο Περιφερειάρχης στέκεται ιδιαίτερα και σε μια πρακτική «πατέντα» της Περιφέρειας, όπως τη χαρακτήρισε ο ίδιος:
«Φτιάξαμε –και να το πω λίγο σαν πατέντα δική μας– μια μεταλλική δεξαμενή απολύμανσης. Δώσαμε την πρώτη πριν από περίπου δύο εβδομάδες στη Δυτική Στερεά και βοηθάει πάρα πολλούς ανθρώπους. Επειδή λειτουργεί καλά, παραγγείλαμε άλλες είκοσι, που θα δοθούν σε όλη τη Στερεά. Είναι γρήγορες, εύκολες κατασκευές, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις, που δίνουν τη δυνατότητα να απολυμαίνονται όλα τα φορτηγά που διακινούν υλικό σχετικό με την κτηνοτροφία – είτε ζώα είτε ζωοτροφές».
Παράλληλα, όπως σημειώνει, σε καίρια σημεία –όπως λιμάνια– προχωρούν και άλλα μέτρα απολύμανσης, με απολυμαντικές «κουβέρτες» από τις οποίες θα περνούν οχήματα και φορτία.
«Όλοι έχουν τον ρόλο τους», λέει, επισημαίνοντας όμως ότι όσα μέτρα κι αν πάρει η Πολιτεία, στο τέλος όλα ακουμπούν στην ατομική ευθύνη:
«Η δουλειά της Πολιτείας είναι να θεσπίζει μέτρα, να προστατεύει, να υποστηρίζει, να δίνει πλαίσιο. Αλλά είναι και δουλειά του καθενός να προσέχει τον εαυτό του και τους γύρω του».
Σχέδιο «Εύρυτος»: πρώτα τα χωριά της Ευρυτανίας, μετά η Αθήνα
Η κουβέντα περνά στο θέμα του σχεδίου «Εύρυτος», που έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε Ευρυτανία, Φθιώτιδα και Βοιωτία. Ο κ. Σπανός ξεκαθαρίζει από την αρχή τι είναι –και τι δεν είναι– ο «Εύρυτος»:
«Ο “Εύρυτος” αφορά αποκλειστικά και μόνο την Ευρυτανία και πιο ειδικά τον Δήμο Καρπενησίου. Δεν είναι το συνολικό σχέδιο που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός για την απορρόφηση της αρμοδιότητας ύδρευσης κάποιων δήμων από την ΕΥΔΑΠ. Ο “Εύρυτος” είναι καθαρά το σχέδιο εκτροπής του Καρπενησιώτη και ενός ακόμη ποταμού της περιοχής, ώστε με ένα μεγάλο υδραυλικό έργο να διοχετευτούν τα νερά αυτά στον Μόρνο».
Ο Περιφερειάρχης αναφέρεται στη θέση του Δήμου Καρπενησίου, την οποία χαρακτηρίζει σοβαρή και νηφάλια:
«Ακούσαμε τον Δήμο Καρπενησίου, που είπε ότι για την Ευρυτανία το υδάτινο οικοσύστημα είναι πάρα πολύ σημαντικό, και από πλευράς ύδρευσης και από πλευράς ταυτότητας – περιβάλλον, φύση, όλα αυτά που είναι συνδεδεμένα με την Ευρυτανία – και ότι πρέπει να προστατευτούν. Ο Δήμος κρατά μια στάση αναμονής, δεν λέει ούτε “όχι” ούτε “ναι”, και έθεσε περίπου αυτά που σας λέω κι εγώ».
Ο Φάνης Σπανός δηλώνει ότι κατανοεί απολύτως το πρόβλημα της Αθήνας, αλλά θέτει σαφή όρια:
«Έχουμε πλήρη αντίληψη ότι στην Πρωτεύουσα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με την ύδρευση. Και τα νερά, ακόμη και συνταγματικά, δεν ανήκουν σε πόλη, σε χωριό, σε δήμο ή σε Περιφέρεια – τα νερά ανήκουν στη χώρα. Από εκεί και πέρα, όσο σημαντική είναι η ύδρευση για τον κάθε κάτοικο στην Κυψέλη, στο Αμπελόκηπο, στο Κολωνάκι, στα Πατήσια, άλλο τόσο σημαντική πρέπει να είναι και στην Κόνισκο, στην Τομίστα, στο Κερασοχώρι και στο Καρπενήσι».
Εκεί συνοψίζει τη βασική του θέση σε μια φράση που αποτελεί και κεντρική πολιτική γραμμή:
*«Σε κάθε περίπτωση, πριν γίνει οτιδήποτε, θα πρέπει να είναι απόλυτα εξασφαλισμένο ότι τα νοικοκυριά και τα χωριά της περιοχής μας θα έχουν ύδρευση και δεν θα διαταραχθεί το φυσικό περιβάλλον».
Σε ερώτηση αν είναι υπέρ ή κατά του «Εύρυτος», απαντά με συγκεκριμένο όρο:
«Αν πρέπει να γίνει, να γίνει. Αλλά υπερασπιζόμενοι με απόλυτο τρόπο την ύδρευση, την άρδευση των κατοίκων της Ευρυτανίας και το φυσικό περιβάλλον».
Η Κωπαΐδα, η ΕΥΔΑΠ και η απόλυτη προτεραιότητα: ύδρευση – άρδευση – μετά όλα τα άλλα
Για το ευρύτερο σχέδιο που αφορά την ΕΥΔΑΠ και τη μεταφορά αρμοδιοτήτων ύδρευσης – και ενδεχομένως στο μέλλον άρδευσης – από δήμους στην εταιρεία, ο Περιφερειάρχης κρατά μια σταθερή γραμμή: οι Δήμοι πρώτα, η Περιφέρεια δίπλα τους, αλλά με ξεκάθαρους όρους.
«Σε αυτό, επειδή είναι μια βαθιά δημοτική αρμοδιότητα, θα περιμένουμε τους Δήμους να τοποθετηθούν. Οι πρώτοι Δήμοι που μίλησαν είναι σε φάση “να το συζητήσουμε με πολύ συγκεκριμένους όρους”. Δεν άκουσα –με μία μόνο εξαίρεση– κάποιον Δήμο να είναι κάθετα αρνητικός».
Και επαναλαμβάνει –όπως έκανε και στο Περιφερειακό Συμβούλιο, με αφορμή και το κοπαϊδικό πεδίο– την κεντρική του θέση:
*«Για εμάς, ο απόλυτος και απαράβατος όρος θα είναι: πρώτα η ύδρευση των συμπολιτών μας, αμέσως μετά η άρδευση του κάμπου μας και ύστερα από όλα αυτά οτιδήποτε άλλο – είτε αφορά την Πρωτεύουσα είτε οποιαδήποτε άλλη διαχείριση στο υδρολογικό τοπίο της χώρας».
Διευκρινίζει ότι αυτό δεν αφορά μόνο τον όγκο του νερού, αλλά και την ποιότητα και το κόστος για τους πολίτες:
«Όταν λέμε προτεραιότητα στην ύδρευση, εννοούμε ποιότητα νερού, ποσότητα νερού, αμεσότητα στην αντιμετώπιση βλαβών και, φυσικά, οικονομικά να μην υπερχρεωθούν οι συμπολίτες μας περισσότερο από όσο σήμερα πληρώνει κάθε νοικοκυριό το νερό του».
Φωτοβολταϊκά στον Δομοκό: στήριξη στην πρωτοβουλία του Δήμου, με σεβασμό στη Δικαιοσύνη
Στο τέλος της συζήτησης, ο Φάνης Σπανός τοποθετείται και για το θέμα των φωτοβολταϊκών στη Μακρυράχη Δομοκού, όπου έχει διαμορφωθεί έντονη αντιπαράθεση.
«Είναι μια διχογνωμία, μια διένεξη που έχει προκύψει μεταξύ συγκεκριμένων κατοίκων, κυρίως Αθηνών αλλά με καταγωγή ή ιδιοκτησίες στη Μακρυράχη, όπου έχει ανακύψει ένα ιδιοκτησιακό ζήτημα. Η αίσθησή μου –και το είπα δημόσια στο Περιφερειακό Συμβούλιο– είναι ότι σε εμάς έρχεται ως περιβαλλοντικό θέμα, όμως η βάση του είναι το ιδιοκτησιακό».
Υπενθυμίζει ότι όταν το θέμα είχε έρθει το 2020 στην Επιτροπή Περιβάλλοντος για γνωμοδότηση πάνω στο φωτοβολταϊκό πάρκο, δεν υπήρχαν αντιδράσεις:
«Τότε δεν είχε ανοίξει μύτη. Ήταν όλοι μέσα στην καλή χαρά. Το έργο είχε στηριχτεί από τρεις παρατάξεις του Περιφερειακού Συμβουλίου. Οι συνθήκες τότε το επέτρεπαν, αν όχι το επέβαλλαν».
Σήμερα, όπως λέει, το ιδιοκτησιακό ζήτημα έχει μεταφερθεί και ως περιβαλλοντικό, ζητώντας από την Περιφέρεια να μπλοκάρει την πρωτοβουλία του Δήμου Δομοκού:
«Οι ιδιοκτήτες γης στη Μακρυράχη μετασχημάτισαν το ζήτημα και σε περιβαλλοντικό. Μας έφεραν σε μια πρόκληση να εμποδίσουμε μια πρωτοβουλία του Δήμου, η οποία –όπως μας ενημέρωσε ο Δήμαρχος– προορίζεται να δώσει φτηνή ενέργεια στα νοικοκυριά του Δήμου που το έχουν ανάγκη».
Εκεί ο Περιφερειάρχης παίρνει σαφή θέση:
«Εμείς σε αυτό δεν θα μπορούσαμε να είμαστε αρνητικοί, με πλήρη σεβασμό και συμπάθεια προς κάθε κάτοικο. Το ιδιοκτησιακό –που για μένα είναι η καρδιά του προβλήματος– θα λυθεί στα δικαστήρια, όπως σωστά είπατε. Το περιβαλλοντικό, που είναι και χωροταξικό, νομίζω ότι πρέπει να το δούμε υποστηρικτικά προς την πρωτοβουλία του Δήμου, ειδικά όταν μιλάμε για ένα φωτοβολταϊκό που δεν είναι σε γη υψηλής παραγωγικότητας, αλλά πάνω σε λόφους».
Συμπερασματικά, όπως λέει:
«Πήρα μια πολύ συγκεκριμένη θέση και στάση, με πλήρη σεβασμό σε όλους, θεωρώντας ότι η επιλογή αυτή προάγει το δημόσιο συμφέρον και την αλληλεγγύη στην κοινωνία, όπως αυτά εκφράζονται και από τις εκλεγμένες αρχές μας».
Ταυτόχρονα, επαναφέρει την πάγια θέση του για την ανάγκη ενός συνολικού χωροταξικού πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας:
«Πρέπει να υπάρξει επιτέλους ένα ειδικό χωροταξικό σχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αν πρώτα γεμίσουμε και μετά το φτιάξουμε, τότε δεν θα έχει κανένα νόημα η συζήτηση».
Σημείωση: Τα σχόλια που εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα αποτελούν προσωπικές απόψεις των χρηστών που τα δημοσίευσαν και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις ή απόψεις του Lamianow.gr.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, σχόλια που έχουν διατυπωθεί δημόσια σε κοινωνικά δίκτυα ενδέχεται να εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα, όταν έχουν δημοσιευθεί κάτω από σχετικές αναρτήσεις του ίδιου άρθρου. Το Lamianow.gr δεν φέρει ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών των σχολίων.
Αν κάποιο σχόλιο θεωρείτε ότι παραβιάζει δικαιώματα, είναι προσβλητικό ή έχει αποσυρθεί από την αρχική του πηγή, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο lamianow.gr@gmail.com για την άμεση αφαίρεσή του.