Φθιώτιδα: «Μαραίνονται» τα έλατα σε Οιτή και Καλλίδρομο — Η φετινή εικόνα και η αγωνία των ειδικών (Φωτό)

Οι άλλοτε καταπράσινες πλαγιές της Οιτής και του Καλλίδρομου δυστυχώς αλλάζουν όψη. Από την άνοιξη έως σήμερα, χιλιάδες έλατα παρουσιάζουν κοκκινωπό φύλλωμα και ξήρανση της κορυφής, ενώ σε πολλά σημεία οι κορμοί φέρουν εμφανή ίχνη διάτρησης από έντομα.

-Advertisement-

Η εικόνα δεν περιορίζεται μόνο στη Φθιώτιδα· παρόμοιες αναφορές υπάρχουν και από τη γειτονική Ευρυτανία και Βοιωτία, αλλά και σε άλλες ορεινές περιοχές της χώρας

Συνδυασμός κλιματικού στρες και ασθενειών

Σύμφωνα με ειδικούς δασολόγους, το πρόβλημα προκύπτει από έναν επικίνδυνο συνδυασμό:

• Κλιματική αλλαγή και παρατεταμένη ξηρασία, με ήπιους, φτωχούς σε χιόνι χειμώνες και θερμά καλοκαίρια.
• Εισβολή φλοιοφάγων και ξυλοφάγων εντόμων (όπως είδη του γένους Ips), τα οποία προσβάλλουν ευκολότερα τα ήδη στρεσαρισμένα δέντρα.
• Δευτερογενείς μολύνσεις από μύκητες, που επιταχύνουν την κατάρρευση του φυτού.

Όπως εξηγούν ερευνητές του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών (ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ), η ελάτη (Abies cephalonica) είναι είδος που αγαπά την υγρασία και αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες. Η μείωση του χιονοστρώματος και οι συνεχόμενες περίοδοι ξηρασίας προκαλούν έντονο στρες, μειώνοντας την ανθεκτικότητα των δέντρων και ανοίγοντας τον δρόμο για μαζικές προσβολές.

-Advertisement-

Οι κύριοι παθογόνοι μύκητες που σχετίζονται με τη μαζική ξήρανση των ελάτων (Abies cephalonica) στην Ελλάδα είναι:

• Heterobasidion annosum – προκαλεί σήψη ριζών (root rot) και σταδιακή κατάρρευση του δέντρου.
• Armillaria spp. – επιθετικός μύκητας που προσβάλλει ρίζες και ξύλο, οδηγώντας σε ταχεία νέκρωση.

Η φετινή εικόνα

Αυτοψίες σε ορεινούς οικισμούς της Φθιώτιδας δείχνουν ότι το φαινόμενο επεκταθηκε φέτος πολύ πιο γρήγορα. Στην Οιτή, η ξήρανση εντοπίζεται από τα χαμηλότερα υψόμετρα μέχρι τις κορυφές, ενώ στο Καλλίδρομο, ολόκληρες συστάδες έχουν ήδη χαθεί. Δασικές υπηρεσίες κάνουν λόγο για «καταστροφή από το ένα βουνό στο άλλο».

Το πρόβλημα είναι ορατό ακόμη και από μακριά: τα έντονα πράσινα ελατοδάση διακόπτονται πλέον από μεγάλες, ερυθροκαστανές κηλίδες — σημάδι ότι τα δέντρα είναι νεκρά ή στο τελικό στάδιο προσβολής.

Οι ειδικοί εισηγούνται:

• Υγειονομικές υλοτομίες και απομάκρυνση προσβεβλημένων κορμών.
• Απολύμανση βιομάζας για να περιοριστεί η διάδοση εντόμων.
• Τοποθέτηση παγίδων φερομόνης για έλεγχο πληθυσμών φλοιοφάγων.
• Συστηματική παρακολούθηση και έγκαιρη καταγραφή νέων εστιών.

Η φετινή χρονιά είναι ένα ακόμη καμπανάκι ότι η προστασία των ορεινών οικοσυστημάτων απαιτεί άμεση κινητοποίηση, συνεργασία φορέων και πόρους για επιστημονικά τεκμηριωμένες δράσεις.