Η αλήθεια είναι πως αν είσαι γύρω στα 40 ακούγοντας την περιοχή Τέμπη σου ερχόντουσαν στο μυαλό δυσάρεστες εικόνες ακόμα και πριν το σιδηροδρομικό δυστύχημα με τους 57 νεκρούς το 2013. Οι νεκροί οπαδοί του ΠΑΟΚ το 1999 και ακόμα περισσότερο η τραγωδία με τους 21 νεκρούς μαθητές από χωριό της Ημαθίας το 2003 μετέτρεψαν τα Τέμπη σε ένα απέραντο νεκροταφείο!
Τρία δυστυχήματα, 84 νεκροί και πολλοί ακόμα τραυματίες, σωματικά και ψυχικά. Χαρακτηριστικό άλλωστε είναι και το γεγονός πως ένας μαθητής που διασώθηκε από το δυστύχημα του 2003, αυτοκτόνησε 20 χρόνια μετά έχοντας ψυχολογικά προβλήματα! Μια περιοχή καταραμένη και όχι άδικα.
Τα 3 πολύνεκρα δυστυχήματα στα Τέμπη
- Νεκροί 6 οπαδοί του ΠΑΟΚ στα Τέμπη
Στις 4 Οκτωβρίου 1999, ξημέρωσε μία από τις πιο τραγικές ημέρες στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Ένα λεωφορείο που μετέφερε οπαδούς του ΠΑΟΚ από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη, μετά τον αγώνα με τον Παναθηναϊκό, εξετράπη της πορείας του. Το δυστύχημα συνέβη όταν το λεωφορείο συγκρούστηκε με διερχόμενο φορτηγάκι κατά τη διάρκεια προσπέρασης. Η σύγκρουση οδήγησε το βαρύ όχημα να πέσει σε χαράδρα βάθους 8 μέτρων, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους έξι οπαδοί του «δικέφαλου».
Περίπου δύο χιλιόμετρα πριν από τα Τέμπη, στις 4:30 τα ξημερώματα, το τουριστικό λεωφορείο που μετέφερε 77 οπαδούς του ΠΑΟΚ έμελλε να γίνει σκηνικό τραγωδίας. Η μοίρα στάθηκε αδυσώπητη για έξι από τους επιβάτες, που δεν κατάφεραν να επιστρέψουν ποτέ στα σπίτια τους ούτε να σταθούν ξανά στο πλευρό της αγαπημένης τους ομάδας. Τραγικό τέλος βρήκε επίσης ο οδηγός του οχήματος με το οποίο συγκρούστηκε το λεωφορείο.
Σκηνές πανικού εκτυλίχθηκαν στο νοσοκομείο της Λάρισας, όπου συγγενείς και φίλοι των επιβατών έσπευσαν με αγωνία, περιμένοντας να μάθουν αν οι δικοί τους άνθρωποι ήταν ζωντανοί. Δυστυχώς, έξι οικογένειες βρέθηκαν αντιμέτωπες με την οδυνηρή είδηση ότι τα αγαπημένα τους πρόσωπα δεν βρίσκονταν πια στη ζωή.
Οι έξι νεκροί οπαδοί του ΠΑΟΚ: Χαράλαμπος Ζαπουνάκης, ετών 20, Δημήτριος Ανδρεαδάκης, ετών 25, Χριστίνα Τζιόβα, ετών 18, Αναστάσιος Θέμελης, ετών 22, Γεώργιος Γκανάτσιος, ετών 17, Κυριάκος Λαζαρίδης, ετών 17.
- Το δυστύχημα που πάγωσε την χώρα – 21 νεκροί μαθητές – Η λεπίδα με τις σανίδες του φορτηγού που έκοψε το σχολικό πούλμαν στα 2 κομμάτια
Ήταν απόγευμα Κυριακής, 13 Απριλίου 2003. Λίγο πριν τις 7:30, η κοιλάδα των Τεμπών βυθίστηκε ξαφνικά σε μια ανείπωτη τραγωδία. Ο χρόνος σταμάτησε, και μαζί του οι ζωές 21 μαθητών από το Μακροχώρι Ημαθίας, που επέστρεφαν από τη σχολική τους εκδρομή στην Αθήνα, χάθηκαν ακαριαία. Τα γεγονότα εκτυλίχθηκαν με σοκαριστική ταχύτητα, αφήνοντας πίσω μόνο πόνο και θλίψη.
Το λεωφορείο, με 49 μαθητές και καθηγητές, κατευθυνόταν προς τη Θεσσαλονίκη. Στο εσωτερικό του επικρατούσε η χαρά και ο ενθουσιασμός των παιδιών που ανυπομονούσαν να επιστρέψουν σπίτι. Ήταν κουρασμένα, αλλά γεμάτα όμορφες αναμνήσεις από το ταξίδι, έτοιμα να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με τους γονείς τους. Κάποιοι κοιμούνταν, άλλοι μιλούσαν στο τηλέφωνο ανακοινώνοντας ότι πλησιάζουν, ενώ μερικοί κουβέντιαζαν μεταξύ τους. Η μουσική που έπαιζε στο λεωφορείο ενίσχυε την ευχάριστη ατμόσφαιρα.
Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως μέσα σε λίγες στιγμές αυτή η χαρά θα μετατρεπόταν σε απόλυτη τραγωδία.
Στο 388ο χλμ της Εθνικής Οδού Λάρισας – Θεσσαλονίκης, ένα φορτηγό που μετέφερε νοβοπάν από τον Προβατώνα Έβρου κινείτο στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας. Ξαφνικά, ο οδηγός χάνει τον έλεγχο του οχήματος, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί πλαγιομετωπικά με ένα τουριστικό λεωφορείο. Η σύγκρουση ήταν καταστροφική, καθώς οι σανίδες νοβοπάν λειτούργησαν σαν «λεπίδες», κόβοντας το λεωφορείο στη μέση.
Τα σωστικά συνεργεία που έσπευσαν στον τόπο του δυστυχήματος χρειάστηκαν περισσότερες από δύο ώρες για να απεγκλωβίσουν νεκρούς και τραυματίες από τα συντρίμμια.
Οι πρώτες αναφορές έκαναν λόγο για τουλάχιστον 10 νεκρούς, όμως το μέγεθος της τραγωδίας ήταν αδιανόητο εκείνη τη στιγμή. Στο σημείο έσπευσαν αστυνομικοί, διασώστες του ΕΚΑΒ και δημοσιογράφοι, ενώ επικρατούσε σκηνικό πανικού και χάους. Το 388ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Λάρισας-Θεσσαλονίκης είχε βαφτεί με το αίμα ανήλικων παιδιών. Οι τραυματίες μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία Κατερίνης και Λάρισας, ενώ οι σοροί οδηγήθηκαν για αναγνώριση. Οι γονείς των παιδιών, συντετριμμένοι, έσπευσαν στα νοσοκομεία για να αναζητήσουν τα παιδιά τους.
Στις 02:00 τα ξημερώματα, η τραγική αλήθεια ανακοινώθηκε επίσημα: 21 νεκροί και 20 τραυματίες, εκ των οποίων οι 9 σε σοβαρή κατάσταση. Την επόμενη μέρα, ο οδηγός συνελήφθη και τα ονόματα των θυμάτων δόθηκαν στη δημοσιότητα, βυθίζοντας τη χώρα σε πένθος.
Οι επιζήσαντες μαθητές μεταφέρουν ανατριχιαστικές μαρτυρίες από το δυστύχημα. «Τα παιδιά φώναζαν για βοήθεια. Δεν μιλούσαν όλα. Κάποια είχαν σκεπαστεί κάτω από τα καθίσματα».
Ο κρότος της σύγκρουσης «πάγωσε τον χρόνο», όπως έλεγαν εκείνη την εποχή τα ΜΜΕ. Τα πρωτοσέλιδα μεγάλων αθηναϊκών εφημερίδων θα προτιμούσαν τίτλους όπως «Γιατί, Θεέ μου», «Θρήνος για τα 21 αγγελούδια», «Είναι άδικο…»
Όμως ο χρόνος δεν πάγωσε. Οι διασωθέντες μαθητές αλλά και οι συγγενείς, έπρεπε να μάθουν να ζουν με αυτές τις εικόνες. Όλη η Ελλάδα θρηνούσε μαζί τους, όμως επρόκειτο για μια πρωτοφανή τραγωδία.
Οι αιτίες της σύγκρουσης αναλύθηκαν λεπτομερώς αλλά δεν έγιναν ποτέ 100% σαφείς. Ο οδηγός του φορτηγού οδηγούσε 6 ώρες χωρίς διάλειμμα και τα ελαστικά του δεν ήταν σε καλή κατάσταση. Από την άλλη, το λεωφορείο είχε κριθεί ακατάλληλο λόγω παλαιότητας και έπρεπε να είχε αποσυρθεί τουλάχιστον 3 μήνες πριν.
Η δίκη έγινε πέντε χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 2008, με τον οδηγό του λεωφορείου να αθωώνεται, αλλά τον οδηγό της νταλίκας να καταδικάζεται σε κάθειρξη 15 ετών. Οι ιδιοκτήτες της νταλίκας αλλά και του εργοστασίου νοβοπάν, καταδικάστηκαν από 4 μέχρι 14 χρόνια. Η εταιρεία κατέβαλλε επίσης το ποσό των 8.500.000 ευρώ στις οικογένειες των θυμάτων. Όπως είπε ο αντιδήμαρχος Βέροιας το 2012, «Παρά τις τιμωρίες, παρά τις αποζημιώσεις, τα παιδιά του Μακροχωρίου δεν θα γυρίσουν ποτέ πίσω.
Οι 21 άτυχοι μαθητές
- Ευαγγελία Θ. Γάτου – Ετών 16
- Αναστασία Π. Παυλίδου – Ετών 16
- Περιστερά Ι. Ουστά – Ετών 16
- Γεωργία Δ. Τραπεζανλή – Ετών 16
- Σταύρος Δ. Κανελλόπουλος – Ετών 15
- Ηλίας Π. Τσολερίδης – Ετών 16
- Παναγιώτης Κων. Μουρατίδης – Ετών 16
- Ανδρέας Χ. Αθανασιάδης – Ετών 16
- Χριστίνα Ε. Σταματέλλου – Ετών 16
- Ιωάννης Κ. Τριανταφυλλίδης – Ετών 16
- Βασίλειος Ν. Παπαδόπουλος – Ετών 16
- Ευανθία Κ. Ψαλίδα – Ετών 16
- Δημήτριος Α. Κοσμίδης – Ετών 15
- Κωνσταντίνος Α. Θαλαλαίος – Ετών 16
- Γεσθιμανή Ζ. Σταφυλίδου – Ετών 16
- Σάββας Λ. Παναγιωτίδης – Ετών 16
- Αθανάσιος Μαρκανταράς – Ετών 16
- Γιώργος Κ. Μήτσκας – Ετών 16
- Ιωάννα Θ. Καστίδου – Ετών 16
- Δημήτριος Θ. Σίγγας – Ετών 16
- Όλγα Β. Αγγελίνα – Ετών 15
- Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη: Έγκλημα χωρις τιμωρία
28 Φεβρουαρίου 2023. Ο χρόνος παγώνει στα Τέμπη. Εκείνη η νύχτα βύθισε τη χώρα στο πένθος, μια τραγωδία που δεν έπρεπε ποτέ να συμβεί. Μια σύγκρουση στις ράγες μετατράπηκε σε εφιάλτη, με κραυγές βοήθειας να αντηχούν μέσα στις φλόγες.
Η επιβατική αμαξοστοιχία της Hellenic Train, μεταφέροντας 350 επιβάτες – κυρίως νέους φοιτητές – ξεκίνησε το δρομολόγιο από τη Λάρισα προς τη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, για 16 ολόκληρα λεπτά, το τρένο κινούνταν σε λάθος γραμμή. Ο χρόνος έτρεχε αμείλικτα προς την τραγωδία.
Στις 23:22 η μετωπική σύγκρουση με την εμπορική αμαξοστοιχία είναι μοιραία. Μια γιγαντιαία έκρηξη φωτίζει τον ουρανό. Η φωτιά καταπίνει τα βαγόνια, οι θερμοκρασίες φτάνουν τους 1.500 βαθμούς Κελσίου. Τα σίδερα λιώνουν. 57 ζωές χάνονται. Δεκάδες τραυματίες κουβαλούν βαθιές πληγές.
Οι πρώτες φωνές απόγνωσης ακούγονται από τα κατεστραμμένα βαγόνια. Κραυγές πόνου και απελπισίας. «Βοήθεια! Καίγεται κόσμος!».
Δύο χρόνια μετά, οι οικογένειες περιμένουν δικαιοσύνη. Η δικογραφία «σέρνεται», τα ερωτήματα «καίνε».
Το χρονικό της τραγωδίας
28 Φεβρουαρίου 2023
- 22:50: Η αμαξοστοιχία «Intercity 62» φτάνει στη Λάρισα
- 23:10: Μπαίνει στη λάθος γραμμή
- 23:06 – 23:22: Για 16 λεπτά δύο τρένα κινούνται στην ίδια γραμμή χωρίς κανείς να το αντιληφθεί
- 23:22: Μετωπική σύγκρουση με 160 χλμ/ώρα
- 23:24: Η πρώτη κλήση στο «112»
- 23:40: Φτάνει η Πυροσβεστική
- 23:50: Φτάνουν τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ. Συναγερμός στα νοσοκομεία
1 Μαρτίου 2023
- 02:00: Ανασύρονται 15 σοροί
- 03:00: Ενημέρωση για 16 νεκρούς
- 06:00: Οι νεκροί ανέρχονται σε 32, οι τραυματίες σε 85
- 11:20: Ο σταθμάρχης συλλαμβάνεται
- 13:00: Ο πρωθυπουργός δηλώνει πως «θα μάθουμε την αλήθεια»
Τελικός απολογισμός: 57 νεκροί
Η τραγωδία αποκαλύπτει εγκληματικές ελλείψεις
- Δεν λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση
- Απουσίαζε η ραδιοκάλυψη
- Δεν υπήρχαν μέτρα πυρασφάλειας
- Οι σιδηροδρομικοί σταθμοί επικοινωνούσαν με… τηλέφωνα
Οι συγγενείς ξεσπούν: «Μας είπαν ψέματα. Προσπάθησαν να αποκρύψουν στοιχεία», «Τα παιδιά μας κάηκαν ζωντανά», «Απαιτούμε δικαιοσύνη».
Σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση των αποδεικτικών στοιχείων γεννούν νέα ερωτήματα.
- Γιατί δεν τηρήθηκαν τα πρωτόκολλα ασφαλείας;
- Γιατί το σημείο της τραγωδίας μπαζώθηκε;
- Γιατί αντικείμενα – πειστήρια εξαφανίστηκαν;
- Γιατί ανθρώπινα οστά βρέθηκαν πεταμένα;
- Γιατί τα βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας ανασύρθηκαν δύο χρόνια μετά;
Οι διώξεις για το έγκλημα
- 43 κατηγορούμενοι
- 36 κατηγορούμενοι για τη σύγκρουση, οι περισσότεροι για κακούργημα
- Στελέχη ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, Hellenic Train και υπουργείου Υποδομών στο κάδρο των ευθυνών
- Ο σταθμάρχης που έβαλε τα τρένα στις ίδιες ράγες, ελεύθερος με βραχιολάκι.
- Επτά κατηγορούμενοι για παράβαση καθήκοντος μετά τη σύγκρουση.
Η κοινωνία δεν ξεχνά. Διαδηλώσεις, πορείες, φωνές για δικαιοσύνη. Δύο χρόνια μετά, οι οικογένειες περιμένουν ακόμα. Η αλήθεια δεν μπορεί να σβήσει, η μνήμη δεν μπορεί να θαφτεί.
Οι 57 νεκροί
- Γιώργος Μπουρνάζης, 15 ετών
- Αναστασία Παπαγγελή, 19 ετών
- Θώμη Πλακιά, 20 ετών
- Χρύσα Πλακιά, 20 ετών
- Αναστασία Πλακιά, 20 ετών
- Αναστάσιος Κουτσόπουλος, 21 ετών
- Μαρία Θωμαή Ψαροπούλου, 21 ετών
- Φραντσέσκα Μπέζα, 21 ετών
- Γιώργος Παπάζογλου, 22 ετών
- Ελένη Τσίντζα, 22 ετών
- Ιορδάνης Αδαμάκης, 22 ετών
- Κλαούντια Λάτα, 22 ετών
- Αφροδίτη Τσιωμά, 23 ετών
- Αγάπη Τσακλίδου, 23 ετών
- Ιφιγένεια Μήτσκα, 23 ετών
- Άγγελος Τηλκερίδης, 23 ετών
- Ντένις Ρούτσι, 23 ετών
- Κυπριανός Παπαϊωάννου, 23 ετών
- Νικήτας Καραθεόδωρος, 23 ετών
- Αναστασία Αδαμίδου, 24 ετών
- Καλλιόπη Πορφυρίδου, 24 ετών
- Δήμητρα-Ευαγγελία Καπετάνιου, 25 ετων
- Ελισάβετ Χατζηβασιλείου, 26 ετών
- Δημήτρης Ασλανίδης, 26 ετών
- Νίκος Ναλμπάντης, 27 ετών
- Σωτήρης Καραγεωργίου, 28 ετών
- Ελπίδα Χούπα, 28 ετών
- Γιάννης Καρασάββας, 28 ετών
- Δημήτρης Οικού, 29 ετών
- Παναγιώτης Χατζηχαραλάμπους, 29 ετών
- Σοφία-Ελένη Ταχμαζίδου, 32 ετών
- Δημήτρης Μασσάλης, 32 ετών
- Βάιος Βλάχος, 34 ετών
- Αθηνά Κατσάρα 34 ετών
- Μοχάμεντ Εντρίς, 34 ετών
- Σπύρος Βούλγαρης, 35 χρονών
- Ιονέλ Κουλέλα, 35 ετών
- Λένα Δουρμίκα, 39 ετών
- Βάγια Μπλέκα, 42 ετών
- Ιωάννης Βουτσινάς, 48 ετών
- Ανδρέας Παυλίδης, 49 ετών
- Μαρία Μουρτζάκη, 51 ετών
- Βασίλειος-Κυριάκος Κώττας, 52 ετών
- Βαγγέλης Μπουρνάζης, 54 ετών
- Βασιλική Χλωρού, 55 ετών
- Μαρία Εγούτ, 55 ετών
- Γιάννης Τζοβάρας, 55 ετών
- Χρυσούλα Κουκαριώτη, 56 ετών
- Μαρία Μιάρη, 56 ετών
- Γιώργος Φωτόπουλος, 57 ετών
- Γιώργος Κουτσούμπας, 59 ετών
- Παβλίνι Μπόζο, 62 ετών
- Γιάννης Καριώτης, 63 ετών
- Γιώργος Κυριακίδης, 67 ετών
- Ευαγγελία Κουκαριώτη, 63 ετών
- Σύριος μετανάστης ο οποίος ταυτοποιήθηκε μέσω δείγματος DNA που εστάλη από τον αδελφό του από την Ολλανδία.
- Εριέττα 23 ετών αγνοείται.
athensmagazine.gr
