Μια θέση με υψηλές αποδοχές και καλές εργασιακές συνθήκες θα χρειαστεί να αφήσουν πίσω τους οι Έλληνες επιστήμονες που μετανάστευσαν στο εξωτερικό την περίοδο της κρίσης, σε περίπτωση που αποφασίσουν να γυρίσουν στην πατρίδα. Εκεί θα σκοντάψει για έναν στους δύο η όποια σκέψη για παλιννόστηση, με το 25% να εστιάζει στον χαμηλότερο μισθό και το 25% στο χειρότερο εργασιακό καθεστώς.
Στα παραπάνω κατέληξε η έρευνα «Θα επέστρεφα αν… (2024)» του BrainReGain – Ελληνισμός Εν Δράσει, ευρήματα της οποίας παρουσιάστηκαν χθες, σε συνέντευξη τύπου στο Μουσείο Μπενάκη. Το BrainReGain – Ελληνισμός Εν Δράσει είναι μια μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία της Κοινωνίας των Πολιτών με στόχο «να ενώσει την πατρίδα με τον ελληνισμό της διασποράς και να συνδέσει τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου με τις δυνατότητες των Ελλήνων του εξωτερικού», όπως εξήγησε ο Πρόεδρός του, κ. Κωνσταντίνος Κεσεντές, στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την παρουσίαση της δράσης «Η Υγεία Επιστρέφει Σπίτι!”», η οποία εστιάζει στον επαναπατρισμό εξειδικευμένων Ελλήνων επαγγελματιών υγείας, ώστε να καλυφθούν τα κενά και οι αυξημένες ανάγκες στη δημόσια και ιδιωτική υγεία, καθώς και στον φαρμακευτικό κλάδο.
Ο κ. Κωνσταντίνος Κεσεντές
«Ο τομέας της υγείας έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά» ανέφερε ο κ. Κεσεντές, επικαλούμενος στοιχεία που δείχνουν ότι το 81% των φορέων υπηρεσιών υγείας αδυνατούν να βρουν ταλαντούχο προσωπικό για στελέχωση των κενών θέσεων ενώ, παράλληλα, 10% των Ελλήνων που σταδιοδρομούν στο εξωτερικό είναι από τον τομέα της υγείας. Στη μεγάλη πλειοψηφία τους (70%) πρόκειται για άτομα υψηλής ειδίκευσης με μεταπτυχιακούς τίτλους, διδακτορικά και μεταδιδακτορικά.
«Υπάρχει όμως ελπίδα» τόνισε ο κ. Κεσεντές, περνώντας στο 50% που διατίθεται να επιστέψει, με το 21% πρόθυμο να το κάνει μέσα στον επόμενο χρόνο. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η οικογένεια και το κοινωνικό περιβάλλον παραμένουν ισχυρά κίνητρα, σε βαθμό το 61% των brain drainers θα δεχτούν μείωση μισθού από 10% έως 30+%.
Για αυτόν τον έναν στους δύο σήμερα -και ελπίδα για πολλούς παραπάνω στο μέλλον- εργάζεται το BrainReGain, προσφέροντας «την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους εδώ, στην πατρίδα τους», με δράσεις που περιλαμβάνουν την καταγραφή των τάσεων και αναγκών της αγοράς, την έκδοση του ενημερωτικού δελτίου “Greece Country Highlights” για τις μεταρρυθμίσεις και τα κίνητρα επιστροφής, τη δημιουργία δικτύου υποστήριξης (mentoring) για επαγγελματίες που θέλουν να επιστρέψουν -έχει ήδη διαχειριστεί 210 αιτήσεις- και την παροχή δωρεάν πλατφόρμας ανάρτηση θέσεων εργασίας από εταιρείες.
Τα παραπάνω εντελώς δωρεάν, χάρη στην εθελοντική δουλειά των μελών και τη συνεργασία με 100.000 Έλληνες του εξωτερικού, 49 εταιρείες από όλους τους κλάδους της οικονομίας, και περισσότερα από 100 ανώτατα στελέχη.
«Δε θα αισθάνεσαι ήσυχος με τον εαυτό σου, αν δεν γυρίσεις να προσφέρεις στον τόπο σου»
«Μέχρι σήμερα, οι προσπάθειές μας έχουν βοηθήσει στον επαναπατρισμό περίπου 80 ατόμων. Μπορεί να μην είναι μεγάλος αριθμός, αλλά πρόκειται για υψηλόβαθμα στελέχη και ταλαντούχους επαγγελματίες που δίνουν το παράδειγμα» δήλωσε ο κ. Μεντεσές λίγο πριν δώσει τον λόγο στον Καθηγητή Θεόδωρο Κωφίδη, Διευθυντή του Διεθνούς Κέντρου Καρδιοχειρουργικής Ελλάδας και της Α’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, που πήρε τη γενναία απόφαση να επιστρέψει στη χώρα το 2021, οπότε οι πολιτικές συνθήκες ευνοούσαν το τολμηρό βήμα.
Ο καθηγητής Θεόδωρος Κωφίδης
«Χρονικό μιας επαγγελματικής αυτοκτονίας ή ο νόστος μετά την Οδύσσεια;» ήταν ο χιουμοριστικός τίτλος της πρώτης διαφάνειας που πρόβαλε ο κ. Κωφίνης, δίνοντας τον τόνο για την παρουσίαση της πορείας του από την ιδιαίτερη πατρίδα του Κομοτηνή, που εγκατέλειψε στα 17 αναζητώντας καλύτερες σπουδές, έως τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και τη Σιγκαπούρη και, από εκεί, πίσω στην Ελλάδα.
Ολοκλήρωσε τις ιατρικές του σπουδές στο Μόναχο της Γερμανίας και την ειδικότητα στο Texas Heart Institute στο Χιούστον (ΗΠΑ) και στο Ανόβερο (Γερμανία). Συνέχισε με υποτροφία στο Stanford για εξειδίκευση, πριν καταλήξει στη Σιγκαπούρη, τον «μια εξαιρετικά ευημερούσα χώρα με έκταση όσο περίπου το νησί της Κέρκυρας και πληθυσμό 6 εκατομμυρίων» αποτέλεσε τον «μετασχηματιστικό του παράγοντα», όπως δήλωσε. Στο μικρό νησί με έκταση όσο περίπου το νησί της Κέρκυρας και πληθυσμό 6 εκατομμυρίων, όπως ανέφερε, αλλά με μισθούς, υποδομές και κονδύλια για την έρευνα και την καινοτομία που είναι στα υψηλότερα παγκοσμίως επίπεδα, ο καθηγητής διέπρεψε.
Ανέλαβε διευθυντής του τομέα Καρδιοθωρακοχειρουργικής και Αγγειοχειρουργικής στο μοναδικό Πανεπιστήμιο της χώρας. «Καταφέραμε να γίνουμε το κορυφαίο κέντρο στην Ασία» δήλωσε μιλώντας για τη θητεία του, κατά την οποία διενεργούνταν στο τμήμα περί τις 3.700 επεμβάσεις ετησίως και αναπτύχθηκαν καινοτόμες χειρουργικές τεχνικές, που υιοθετήθηκαν από κορυφαία κέντρα στον κόσμο, όπως σε ΗΠΑ και Νέα Ζηλανδία. Πώς τα άφησε πίσω;
«Το 2021, ένας φίλος μου είπε: “Έχεις καταφέρει όλα όσα ήθελες, έχεις κατακτήσει τα ορόσημα της ακαδημαϊκής και χειρουργικής σου καριέρας. Η καριέρα σου, όμως, δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ, ούτε εσύ θα αισθάνεσαι ήσυχος με τον εαυτό σου, αν δεν γυρίσεις να προσφέρεις στον τόπο σου”» εξιστόρησε ο κ. Κωφίδης για τον επαναπατρισμό «όχι για τον βιοπορισμό, αλλά για την προσφορά στον τόπο μας, τις καλύτερες συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα, την ελευθερία, την αξιοπιστία και την αμεσότητα της διοίκησης του ΥΓΕΙΑ, που κατέβαλε εξαιρετικές προσπάθειες ώστε οι συνθήκες να επιτρέψουν την επιστροφή μου».
Κυρίως, όμως, ήρθε πίσω για ένα όραμα: «την ίδρυση ενός διεθνούς καρδιοχειρουργικού κέντρου που θα αναδείξει την ελληνική καρδιοχειρουργική εκεί που της αξίζει, έτσι ώστε να γίνουμε κέντρο διεθνούς καρδιοχειρουργικού τουρισμού. Αυτό ακριβώς ήταν το όραμα που ασπάστηκαν» υπογράμμισε για κέντρο που προσφέρει όλες τις καινοτομίες της Σιγκαπούρης, την ενδοσκοπική ή πλήρως ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική, «μια τελείως διαφορετική εμπειρία για τον ασθενή».
«Όταν σκεφτόμουν την επιστροφή στην Ελλάδα, ένιωθα σαν να “φεύγει ένα βάρος”»
Για τον δικό της επαναπατρισμό μίλησε η Δρ Αμάντα Ψυρρή, Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας Ιατρικής ΕΚΠΑ, Διευθύντρια Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής και Μονάδας Έρευνας στο Νοσοκομείο Αττικόν, Chair National Societies Committee European Society of Medical Oncology, Secretary International Head and Neck Cancer Group, που ξεκίνησε την πορεία της από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, όπου η κουλτούρα αριστείας που καλλιέργησαν οι καθηγητές της, πολλοί εκ των οποίων είχαν επιστρέψει από τις ΗΠΑ, την ενθάρρυνε να επιδιώξει ειδικότητα στην Αμερική.
Η Δρ Αμάντα Ψυρρή
Πέρασε τις εξετάσεις United States Medical Licensing Examination (USMLE) και ξεκίνησε την ειδικότητά της στην Παθολογία στο Montefiore Medical Center. Εξειδικεύτηκε στην Ογκολογία στο Χάρβαρντ, εκπαιδεύτηκε στο Dana-Farber Cancer Institute και είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με κορυφαίους επιστήμονες, όπως ο Vincent T. DeVita Jr -ανέπτυξαν με τον Έλληνα καθηγητή, George Canellos, την πρώτη θεραπεία για το λέμφωμα Hodgkin– που την ενέπνευσε να εκπαιδεύσει νέους επιστήμονες, κατά την επιγραφή «Λαμπάδια ἔχοντες διαδώσουσιν ἀλλήλοις» στη βιβλιοθήκη του Yale, σχολίασε, στο οποίο διετέλεσε, μεταξύ άλλων, Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας και Επικεφαλής της Μονάδας Καρκίνου Κεφαλής και Τραχήλου.
«Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής μου, μου προσφέρθηκε θέση καθηγήτριας στις ΗΠΑ σε ηλικία μόλις 32 ετών» ανέφερε, μιλώντας για εξαιρετικές επαγγελματικές και οικονομικές συνθήκες στην Αμερική, όχι όμως επαρκείς να διώξουν το αίσθημα αποξένωσης: «Όταν σκεφτόμουν την επιστροφή στην Ελλάδα, ένιωθα σαν να “φεύγει ένα βάρος”. Ήθελα να ζήσω εκεί που πραγματικά ήθελα και να προσφέρω στη χώρα μου αυτά που είχα μάθει»
Η επιστροφή της στην Ελλάδα, όπως δήλωσε, «δεν ήταν εύκολη». Ένιωσε πως είχε χάσει πολλά από τα κεκτημένα της, καθώς οι συνθήκες για έρευνα ήταν περιορισμένες και η χρηματοδότηση δύσκολη. Ήταν τα λόγια μιας καθηγήτριας της, πως «ό,τι μαθαίνεις, είναι δικό σου και κανείς δεν μπορεί να σου το πάρει», που τη βοήθησαν να συνεχίσει. Χρειάστηκαν σχεδόν 15 χρόνια για να αναγνωριστεί η δουλειά της στην Ελλάδα, με την ίδια να σημειώνει: «η αφοσίωση και οι θυσίες ήταν μεγάλες, αλλά η επιμονή με δικαίωσε».
Η Δρ Ψυρρή χαρακτήρισε τη ρύθμιση για ιδιωτικό έργο από γιατρούς του ΕΣΥ ως «μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση», που ενισχύει τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα. Επισήμανε, επίσης, ότι τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι θέσεις στα πανεπιστήμια και γίνονται προσπάθειες προσέλκυσης νέων επιστημόνων από το εξωτερικό. «Πρέπει να σκέφτεσαι ότι δεν υπάρχει ταβάνι σε αυτά που μπορείς να κάνεις» κατέληξε η καθηγήτρια, φέροντας ως παράδειγμα τη δωρεά που εξασφάλισε για το πρώτο Πανεπιστημιακό Κέντρο Καρκίνου στην Αθήνα, έκτασης 1.200 τ.μ..
ygeiamou.gr
