Η ιδέα που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ (και που ακούγεται εξόχως εκκεντρική αλλά κρύβει σοβαρά ζητήματα εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων) για την εξαγορά της Γροιλανδίας από τις ΗΠΑ προκαλεί σάλο. Εκείνος όμως επανέρχεται, όπως έκανε και το βράδυ της Τρίτης, 7 Ιανουαρίου προκαλώντας νέες αντιδράσεις και δηλώσεις με τις οποίες επιχειρείται να μπει φρένο στις βλέψεις του.
Η υπόθεση έχει δε έντονη ευρωπαϊκή διάσταση, καθώς η αυτοδιοικούμενη περιοχή του παγωμένου νησιού αποτελεί τμήμα του Βασιλείου της Δανίας και έχει ειδική εταιρική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντρικσεν απορρίπτει τις προτάσεις του Τραμπ για την αγορά του νησιού, λέγοντας ότι “η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς”. “Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας υποστηρίζουν ότι δεν είναι προς πώληση και δεν θα είναι ούτε στο μέλλον”, δήλωσε.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Ο ίδιος ο Τραμπ αιτιολογεί την ιδέα αυτή επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών. “Για λόγους εθνικής ασφάλειας και ελευθερίας σε όλο τον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πιστεύουν ότι η ιδιοκτησία και ο έλεγχος της Γροιλανδίας είναι απόλυτη αναγκαιότητα”, είχε γράψει πριν από λίγες ημέρες στη δική του πλατφόρμα, το Truth Social, με αφορμή την ανακοίνωση του νέου πρέσβη των ΗΠΑ στην Κοπεγχάγη.
Μάλιστα, αρνήθηκε να αποκλείσει το ενδεχόμενο να προσφύγει στη βία για να προσαρτήσει τη Διώρυγα του Παναμά και τη Γροιλανδία, δηλώνοντας ότι και οι δύο περιοχές είναι “πολύ σημαντικές για την οικονομική ασφάλεια των ΗΠΑ”.
Θέση πήρε και ο βασιλιάς Φρέντερικ
Επειδή όμως οι βλέψεις του Τραμπ δεν φαίνεται να αναχαιτίζονται εύκολα, θέση πήρε και ο βασιλιάς της Δανίας, Φρέντερικ. Ποια είναι η δικαιοδοσία του; Το Βασίλειο της Δανίας ή το Βασίλειο της Δανιμαρκίας, είναι ενιαίο κυρίαρχο κράτος με συνολική έκταση 2.210.579 τ.χλμ. και πληθυσμό 6.031.089 κατοίκους. Αποτελείται από τρεις συνιστώσες χώρες: τη μητροπολιτική Δανία, η οποία βρίσκεται στην ηπειρωτική Ευρώπη, και δύο αυτοδιοικούμενες περιοχές: τη Γροιλανδία και τις Νήσους Φερόες.
Οι δύο αυτοδιοικούμενες περιοχές, εκτός του ότι βρίσκονται κάτω από το ίδιο Στέμμα, εξαρτώνται από τη μητροπολιτική Δανία, για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, καθώς επίσης χρησιμοποιούν το νόμισμα της Δανίας, τη δανέζικη κορόνα.
Ως προς τη σχέση της Γροιλανδίας με τις Βρυξέλλες, αυτή έχει ενισχυθεί μέσω του γραφείου που άνοιξε η ΕΕ στη χώρα τον Μάρτιο του 2024 στο πλαίσιο της αναζήτησης πρόσβασης στα αποθέματα κρίσιμων πρώτων υλών που απαιτούνται για τη μετάβαση σε ένα ενεργειακό μοντέλο χαμηλών εκπομπών άνθρακα, κάτι που αποτελεί βασικό ευρωπαϊκό στόχο.
Σημειώνεται ότι η Γροιλανδία διαθέτει μερικά από τα μεγαλύτερα αποθέματα σπάνιων ορυκτών στον κόσμο, τα οποία είναι απαραίτητα και για την κατασκευή εξαρτημάτων κινητών τηλεφώνων. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τόμας Μπάερτ, σύμβουλος της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλούσε τον περασμένο Μάρτιο για απόφαση “γεωπολιτικού χαρακτήρα” εξηγώντας ότι η ΕΕ επιδιώκει να ενισχύσει τη θέση της στην Αρκτική, στο πλαίσιο περιβαλλοντικών ζητημάτων και ζητημάτων ασφάλειας.
Για τους ίδιους λόγους λοιπόν που η Ευρωπαϊκή Ένωση φρόντισε να ενισχύσει την εταιρική της σχέση με τη Γροιλανδία, ο Τραμπ θα ήθελε απλώς να την …αγοράσει.
Να αναφερθεί επίσης, ότι η ιστορία με την εξαγορά της Γροιλανδίας από τις ΗΠΑ δεν είναι καινούργια. Έχει ξεκινήσει από το 2020 όταν επί προεδρίας Τραμπ, οι ΗΠΑ είχαν ανοίξει προξενείο στο Νουούκ, πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του νησιού.
Γιατί ο βασιλιάς άλλαξε τον θυρεό
Ο βασιλιάς της Δανίας προκάλεσε αίσθηση με την επιλογή του αλλάξει το βασιλικό οικόσημο ώστε να προβάλλονται με μεγαλύτερη σαφήνεια η Γροιλανδία και τα Νησιά Φερόες. Η κίνησή του αυτή ερμηνεύεται ως ευθεία απάντηση στις βλέψεις του Τραμπ. Μάλιστα, σε αυτό το πλαίσιο έχει προγραμματιστεί συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Γροιλανδίας για το μεσημέρι της Τετάρτης, 8 Ιανουαρίου.
Λιγότερο από έναν χρόνο αφότου διαδέχθηκε τη μητέρα του, τη βασίλισσα Μαργκρέτε, αφού εκείνη παραιτήθηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2023, ο βασιλιάς Φρέντερικ έκανε σαφή δήλωση πρόθεσης να διατηρήσει το αυτόνομο δανικό έδαφος και πρώην αποικία, εντός του βασιλείου της Δανίας.
Εδώ και 500 χρόνια, τα προηγούμενα βασιλικά οικόσημα της Δανίας περιείχαν τρία στέμματα, το σύμβολο της Ένωσης του Κάλμαρ μεταξύ Δανίας, Νορβηγίας και Σουηδίας, της οποίας ηγούνταν η Δανία μεταξύ 1397 και 1523. Αποτελούν επίσης σημαντικό σύμβολο της γειτονικής της Σουηδίας. Όμως στην ενημερωμένη έκδοση, οι κορώνες έχουν αφαιρεθεί και αντικατασταθεί με μια πιο μεγάλη πολική αρκούδα και ένα μεγαλύτερο, σε σύγκριση με πριν, κριάρι για να συμβολίζουν τη Γροιλανδία και τα Νησιά Φερόες, αντίστοιχα.
Την περασμένη εβδομάδα, στην πρώτη του ομιλία για το νέο έτος, ο βασιλιάς της Δανίας δήλωσε: “Είμαστε όλοι ενωμένοι και ο καθένας μας αφοσιωμένος στο βασίλειο της Δανίας. Από τη δανική μειονότητα στο Νότιο Σλέσβιγκ -που βρίσκεται μάλιστα εκτός του βασιλείου- και μέχρι τη Γροιλανδία. Ανήκουμε όλοι μαζί”.
Ο βασιλικός οίκος δήλωσε ότι το οικόσημο, το οποίο χρησιμοποιείται σε επίσημα έγγραφα και σφραγίδες και στοιχεία του οποίου χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα, “ενισχύει την προβολή της Κοινοπολιτείας”. Οι τρεις κορώνες, είπε, αφαιρέθηκαν “καθώς δεν είναι πλέον σχετικές”. Οι αλλαγές, όπως είπε, έγιναν μετά από σύσταση επιτροπής που διορίστηκε αμέσως μετά την ενθρόνισή του στις 14 Ιανουαρίου 2024.
Τι θέλουν οι ίδιοι οι Γροιλανδοί
Η ξεκάθαρη απάντηση προς τον εκλεγμένο Αμερικανό πρόεδρο είχε έρθει από τον πρωθυπουργό της παγωμένης νησιωτικής χώρας, Μούτε Εγκέντε: “Δεν είμαστε προς πώληση και δεν θα είμαστε ποτέ προς πώληση. Δεν θα πάψουμε ποτέ τον μακροχρόνιο αγώνα μας για ελευθερία”, είχε τονίσει τον περασμένο μήνα σε γραπτή δήλωσή του.
Επίσης, στην πρωτοχρονιάτικη ομιλία του, ο Εγκέντε επανέλαβε τις εκκλήσεις για ανεξαρτησία της Γροιλανδίας και ζήτησε να αφαιρεθούν τα “δεσμά της αποικιοκρατικής εποχής”.
the toc.gr
