Η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι ένα τελικό σύνολο πνευματικών λειτουργιών που προκύπτει ως συνδυασμός…
Δεν πρόκειται βέβαια για παγιωμένες ιστορίες, καθώς οι δεξιότητές μας οξύνονται και αναπτύσσονται, με τη μάθηση και τη δημιουργικότητα να είναι εδώ ο κινητήριος μοχλός. Βλέπετε το μυαλό είναι σαν ένας μυς, όσο περισσότερο το εξασκείς δηλαδή τόσο πιο πολύ δυναμώνει.
Και όταν μιλάμε για νοητική άσκηση, η μαγεία κρύβεται εκεί ακριβώς που δεν το περιμένεις.
Γιατί το σκάκι, τα παιχνίδια μνήμης, τα επιτραπέζια με λέξεις (τύπου Scrabble), την εκμάθηση μουσικών οργάνων και την εξάσκηση στα σπορ λίγο-πολύ όλοι τα ξέρουμε, μόνο που η επιστήμη είπε να κάνει τη διαφορά και να συνδυάσει διασκέδαση και νοητική άσκηση, προτείνοντάς μας αυτά…
1. Ηλεκτρονικά παιχνίδια της βίαιης κατηγορίας first person shooters
Τα πολεμικά first person shooters τα περιβάλλει μια μαύρη φήμη λόγω των υψηλών επιπέδων βίας που τα συνοδεύει. Κι ενώ στο θέμα της αιματοβαμμένης βίας λίγοι θα διαφωνήσουν, φαίνεται πως τα εν λόγω videogames μπορούν να τα πάνε πολύ καλύτερα απ’ αυτό, καθώς η επιστήμη λέει πως μας κάνουν εξυπνότερους!
Έρευνα του 2015 έδειξε ότι όταν οι άνθρωποι παίζουν τρισδιάστατα παιχνίδια και ειδικά videogames δράσης όπως τα first person shooters, παρουσιάζουν αυξημένη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό, τον ιππόκαμπο και την παρεγκεφαλίδα, εγκεφαλικές δομές που συνδέονται δηλαδή με ανώτερες πνευματικές λειτουργίες όπως η χωρική μνήμη, η πλοήγηση και ο συντονισμός χεριού-ματιού.
Το πράγμα είναι όμως πιο βαθύ απ’ αυτό, καθώς τα first person shooters είναι πιθανότατα καλύτερα για το μυαλό από τα παιχνίδια στρατηγικής και γρίφων! Δεύτερη έρευνα που συνέκρινε παίκτες παιχνιδιών δράσης και στρατηγικής επί τω έργω βρήκε ότι όσοι έπαιζαν πολεμικά πρώτου προσώπου είχαν πολύ καλύτερη συγκέντρωση και εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα επιλεκτικής οπτικής προσοχής, κάτι που σημαίνει ότι είναι καλύτεροι στην επεξεργασία οπτικών ερεθισμάτων…
2. Ήπια κατανάλωση αλκοόλ
Μεγάλη έρευνα του 2010 που έγινε στη Νορβηγία και παρακολούθησε 5.033 άντρες και γυναίκες άνω των 54 ετών για μια περίοδο 7 ετών κατέληξε σε ένα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον συμπέρασμα: η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία!
Οι επιστήμονες βρήκαν δηλαδή ότι οι γυναίκες που έπιναν 4 ή περισσότερα ποτήρια κρασί ανά δύο βδομάδες είχαν καλύτερη συνολικά εγκεφαλική απόκριση από τις κυρίες που δεν έβαζαν γουλιά στο στόμα τους. Μιλώντας για κρασί, η έρευνα υπέδειξε ότι είναι ιδιαιτέρως βοηθητικό στο θέμα που μας απασχολεί, συγκριτικά πάντα με τα άλλα είδη αλκοόλ.
Η έρευνα αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει εξάλλου παλιότερες μελέτες που όλες τους έδειξαν συσχέτιση της ήπιας κατανάλωσης αλκοόλ και της βελτιστοποίησης των ανώτερων πνευματικών και γνωσιακών λειτουργιών. Την ίδια ώρα, το αλκοόλ φαίνεται να είναι αναπάντεχος σύμμαχος στη μάχη με τη γεροντική άνοια και τη Νόσο του Αλτσχάιμερ. Αν πρέπει να το πούμε, η έρευνα αφορά αποκλειστικά σε ήπια κατανάλωση αλκοόλ, καθώς η χρόνια κατανάλωση έχει επιζήμιες επιπτώσεις για την εγκεφαλική λειτουργία…
3. Σεξουαλική δραστηριότητα
Το σεξ έχει συνδεθεί εδώ και χρόνια με έναν καλό αριθμό οφελών για την υγεία, περιλαμβανομένης της μείωσης του στρες. Όπως φαίνεται, οι ώρες δράσης στο κρεβάτι μπορεί να είναι καλές και για τον εγκέφαλό μας! Τα δεδομένα ιταλικής έρευνας μας λένε πράγματι ότι το σεξ μπορεί να μας κάνει εξυπνότερους, μόνο όμως όταν κάνεις σεξ με νέο σύντροφο.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι η ανάπτυξη νέων νευρώνων είναι σημαντικά υψηλότερη σε νέα ζευγάρια που είναι στα μέλια και τον έρωτα, σε σχέση με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Αντίστοιχη ομάδα ερευνών σε ποντίκια κατέληξε ότι το σεξ συμβάλλει στην εγκεφαλική λειτουργία αλλά και τη νευρογένεση, την παραγωγή νέων νευρώνων στον ιππόκαμπο δηλαδή, την εγκεφαλική περιοχή όπου σχηματίζεται η μακροχρόνια μνήμη.
Βελτιστοποιημένη μνήμη και εγκεφαλική λειτουργία χαρίζει λοιπόν η σεξουαλική δραστηριότητα, που για να λογιστεί βέβαια χόμπι οφείλει να είναι πολλή και συχνή…
4. Χορός
Η έρευνα του Κολεγίου Ιατρικής «Άλμπερτ Αϊνστάιν» στη Νέα Υόρκη πήρε ένα μάτσο ηλικιωμένους, ηλικίας 75 ετών και άνω, και τους έβαλε να εκτελούν μια πληθώρα σωματικών και πνευματικών διαδικασιών για να δει πώς να επηρεάσουν τη νοητική τους κατάσταση. Κάποιες από τις δραστηριότητες περιλάμβαναν σταυρόλεξα, γρίφους, χαρτοπαιξία, τένις, γκολφ, κολύμπι, χορό κ.λπ.
Και βέβαια απ’ όλες αυτές τις δοκιμασίες βρήκαν ότι ο χορός ήταν το καλύτερο που μπορούσαν να κάνουν οι παππούδες για να βελτιώσουν τις γνωστικές τους λειτουργίες. Αυτό δεν περιορίζεται βέβαια μόνο στις μεγάλες ηλικίες, καθώς ο χορός είναι φαίνεται ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε και για να κρατάμε το μυαλό μας κοφτερό αλλά και για να αποφύγουμε την άνοια!
Απ’ όλες τις σωματικές δραστηριότητες που υπέβαλλαν τα υποκείμενά τους, οι ερευνητές βρήκαν ότι μόνο ο χορός συνέβαλε στην πρόληψη της άνοιας…
5. Ανάγνωση λογοτεχνίας
Είναι σαφές ότι το να διαβάζει κάποιος δοκίμια θα τον κάνει στα σίγουρα εξυπνότερο, καθώς θα αυξήσει τις γνώσεις αλλά και την κριτική του ικανότητα. Πώς όμως βοηθά η λογοτεχνία εδώ; Φαίνεται λοιπόν ότι οι άνθρωποι δεν είναι εγγενώς φτιαγμένοι να διαβάζουν, όχι τουλάχιστον με τον ίδιο φυσικό τρόπο που είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να κατανοούμε την προφορική γλώσσα.
Κι έτσι το διάβασμα είναι μια άκρως ενεργητική διαδικασία που δημιουργεί «αναγνωστικά κυκλώματα», όπως τα λένε οι ειδικοί, στον εγκέφαλο. Δύο έρευνες από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο βρήκαν ότι οι άνθρωποι που έχουν χόμπι την ανάγνωση λογοτεχνικών έργων παρουσιάζουν μεγαλύτερες δεξιότητες ενσυναίσθησης, κατανοούν καλύτερα τους άλλους και είναι σαφώς πιο έτοιμοι να δεχτούν την άλλη άποψη.
Ένα καλό λογοτεχνικό βιβλίο είναι ταυτοχρόνως ο καλύτερος τρόπος να βελτιώσει κάποιος τη συναισθηματική του νοημοσύνη.
